Perge antik kentini gezdikten sonra, Korkuteli yoluna yola koyuluyoruz .Antalya’ya 10 kilometre uzaklıkta bulunan Termessos, Torosların zirvesinde doğal tabiat içine konumlandırılmış bir Roma şehridir. Edindiğim bilgilere görede zaten Büyük İskender’in alamadığı nadir şehirlerden biri olarak kayıtlara geçmiştir. Burayı alamayan Büyük İskender buranın güneybatısında bulunan Sagalassos saldırıp burayı ele geçirmiş ve burada yaşayan tüm erkekleri kılıçtan geçirmiştir. Savaşcı ve cesur olan Termesosslular komşularına yardıma gitmişler. İskender’e arkadan saldırmışlar; ancak sayıca üstün olan İskender ve ordusu galip gelmiştir.
Termessos konum itibariyle bir kartal yuvasına benzetilmektedir. Dağlık yamaçların içine konumlandırılmış bu Roma şehri, sağlam sur duvarlarıyla ve yukarıda da bahsettiğim gibi cesur askerleriyle bilinmektedir. Termessos, Torosların zirvesine kurulduğu için ,burayı gezmek gerçekten zahmetli oluyor ama yukarıda oluşan bu şehri merak etmeden de duramıyoruz ve başlıyoruz tırmanmaya.Dik yamaçlarının yanı sıra zeminin taşlarla olması bizi zorlasa da bizi ayakta kalan ilk yapı olarakta karşımıza Gymnasium çıkıyor. Gymnasium devamında bizleri hamam binası, soylu aileleri onurlandırmak için heykellerinin bulunduğu yerler karşınıza çıkıyor. Yolun devamında sütunlu cadde geliyoruz. Aslında tüm yazılarımızda ufak ıfak bilgiler vermeyi bu bilnci uyandırmaya çalışıyoruz. Şimdide sizlere Roma döneminin vazgeçilmezleri olan sütunlu caddeden söz etmek istiyorum. Sütunlu cadde dedikleri şey aslında Roma şehir planlamasının önemli unsurlarından biridir. Roma şehir planlaması, sosyal ve politik yapının bir yansımasıdır, Özellikle MS I. ve II. yüzyıllarda tüm şehirlerde yaşanan ekonomik refah, şehir mimarisini ve sosyal yaşamı etkilemiştir. Sütunlu caddeler de bu dönemde inşa edilmeye başlanmış, anıtsal mimarisi ve tüm şehir boyunca uzanan portik cepheleri ile imparatorluk simgesi olmuştur ve Roma şehir plancılığının ilk adımını oluşturmaktadır.
Bu kısa bilginin ardından Termessos’u tanımaya-tanıtmaya devam edelim. Aslında bir çok kaynakta Termossos şehrinin çok iyi korunduğu hakkında yazılar yazılmıştır.Korunmasının bir kaç sebebe bağlayabiliriz bence , birincisi Toros dağlarının eteğine yapılmış olması diğeri hiç kazı yapılmamasına rağmen yapıların bir kısmının hala ayakta durması ve son olarak da yapılacak çalışmalarla bu Roma şehrinin çabucak ayağa kaldırılacak olmasıdır.
Termossos’un en ilginç yapıları tiyatrosu, sarnıçları ve kuyularıdır. Sarnıç ve kuyulara değinecek olursak, yağmurların yağdığı dönemlerde daha yukarıdan gelen yağmur sularını bu kuyularda dinlendirip, bu dinlendirilen suyuda kullanırlarmış.Şehrin en zirvesinde tiyatro bulunuyor.Günümüze kadar sağlam gelmiş olan ender yapılardan biridir. Kesme taşlardan örülü bu tiyatronun en ilginç yanı uçurumun kenarına yapılmış olmasıdır.
Termessos’ta değişik büyüklüklerde ve çeşitlerde altı tapınak vardır. Bunlardan dört tanesi odeonun yanında kutsal olduğu tahmin edilen alanda bulunmuştur. Birincisi Zeus Solymeus’a ait olduğu ileri sürülmektedir. Ancak ne yazık ki, geriye 5 metre yüksekliğindeki tapınağın iç duvarlarından başka çok az şey kalmıştır. İkinci tapınak odeonun güneybatı köşesinde uzanır ve girişinde bulunan bir yazıta göre, bu tapınak Artemis’e ithaf edilmiştir ve hem harabe hem de içindeki kült heykel Aurelia Armasta isimli bir kadın ve kocası tarafından kendi gelirleri kullanılarak yaptırılmıştır.Üçüncü tapınak ise rölyef ve işlemlerden yine Artemise ithaf edildiğini anlaşılmıştır. Diğer tapınaklar ise tanrı ve tanrıçalara ithaf edildiği söylense de günümüzde pek görmek mümkün değildir.Dağın kuzey yamaçlarına baktığınızda oyularak yapılmış nekropolleri (mezar) görmekteyiz. Roma döneminde sıklıkla gördüğümüz soylu aile nekropolleri(mezar) buradada mevcuttur.
Yüzyıllardır tabiatın içine gizlenmiş bu güzel Roma şehrini gezmenizi tavsiye ederim.
(Not:Burayı gezerken yanınıza sinek kovucunuzu alın çünkü çıkarken sinekler yakanızı hiç bırakmıyor ve deli ediyor)
